TÜİK’in “Yoğun kent, orta yoğun kent ve kır” olarak üç sınıflı yeni kent-kır tanımıyla yaptığı hesaplamalara göre, Yozgat’ın 418 bin 442 olan toplam nüfusunun 157 bin 344’ü orta kent yerleşim alanlarında yaşıyor.
TÜİK, uluslararası standartlara uygun, sürdürülebilir bir yapının geliştirilmesi ve bu düzeyde istatistikler üretilmek amacıyla "Yoğun kent, orta yoğun kent ve kır" ayrımından oluşan bir istatistiktik çalışması yaptı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı Kent-Kır Nüfus İstatistikleri’ni paylaştı. Buna göre, Türkiye’nin toplam yüzölçümünün sadece yüzde 1,6'sını oluşturan yoğun kent olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 57 milyon 934 bin 583 kişi yaşamaktadır. Diğer bir ifadeyle Türkiye nüfusunun yüzde 67,9'u söz konusu yerleşim yerlerinde ikamet ediyor.
Kır olarak sınıflandırılan ve Türkiye yüzölçümünün yüzde 93,5'ini oluşturan yerleşim yerlerinde toplam nüfusun yüzde 17,3'ü ikamet ederken, orta yoğun kent olarak sınıflandırılan ve ülke yüzölçümünün yüzde 4,9'unu oluşturan yerleşim yerlerinde nüfusun yüzde 14,8'inin ikamet ettiği görüldü.
418 bin 442 nüfusa sahip olan Yozgat’ta, 91 bin 492 kişi yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde yaşıyor. Yozgat nüfusunun 157 bin 334’ü orta yoğun kent sınıflamasına konulurken, 169 bin 606 kişinin kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde ikamet eden ettiği görülüyor.
Diğer yandan cinsiyete göre dağılıma bakıldığında, Yozgat’ta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet eden nüfusun 44 bin 800’ü erkeklerin, 46 bin 692’si ise kadınların oluşturduğu görüldü. Orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenlerden 78 bin 28’i erkekler, 79 bin 136’sı kadınlar; kır olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenlerin ise 89 bin 986’sını erkekler ve 82 bin 620’sini kadınlar oluşturdu.
Kent-kır tanımları
ne anlama geliyor?
TÜİK’in Kent-Kır Nüfus İstatistiklerinde yerleşim yeri ile köy ve mahalleler ifade ediliyor.
Yoğun kent, nüfusun en az %50'sinin kent merkezi gridlerinde yaşadığı yerleşim yerlerini, orta yoğun kent, yoğun kent ve kır olma koşullarını sağlamayan yerleşim yerlerini, kır ise nüfusun %50'sinden fazlasının kırsal gridlerde yaşadığı yerleşim yerlerini ifade ediyor.
Kentleşme derecesi ise 1 km2'lik alanlar olarak tanımlanan gridler üzerinden nüfus yoğunluğuna bağlı olarak hesaplanan ve bir alanın kent-kır özelliklerini gösteren sınıflama.
Mahalle-köy düzeyinde
üç sınıflı yeni tanım!
İçişleri Bakanlığının sorumluluğunda olan Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'nin (MAKS) kullanılmaya başlanması ile birlikte; TÜİK tarafından istatistik üretilmesi amacıyla fiili kent-kır yapısını daha doğru yansıtan bir sınıflama yapıldı. Yeni kent-kır tanımı mahalle-köy düzeyinde üç sınıftan oluşuyor.
“Yoğun kent, orta yoğun kent ve kır” ayrımında oluşturulan bu yeni sınıflama ile uluslararası standartlara uygun, sürdürülebilir bir yapının geliştirilmesi ve bu düzeyde istatistikler üretilmesi amaçlanırken, sınıflamada, Avrupa İstatistik Ofisi tarafından geliştirilen "Kentleşme Derecesi (Degree of Urbanisation-DEGURBA)” esas alındı, veri kaynağı olarak MAKS ve ADNKS kullanıldı.
SEVİLAY KAYAASLAN
Kırsalda nüfus azalıyor
Yozgat nüfusunun yüzde 65,8’i orta yoğun yerleşim alanlarında yaşıyor.
Yorumlar